İşbu yazı, Türk Medeni Kanunu’nun 240. ve 652. maddelerine dayanarak, eşlerden birinin vefatı durumunda, hayatta kalan eşin, aile konutunun mülkiyetini ya da kullanım hakkını talep etme hakkını açıklamaktadır. Sağ kalan eşin yaşam standardını koruma ve ekonomik güvenliğini sağlama amacıyla düzenlenen bu hak, aile birliğinin devamlılığını simgeleyen aile konutunun korunmasını hedeflemektedir.
- Aile Konutunun Önemi
Aile konutu, eşlerin ortak hayatını sürdürdüğü ve sosyal yaşamlarının merkezi olan yer olarak tanımlanır. Bu konut, sağ kalan eşin yaşamını idame ettirebilmesi açısından kritik bir öneme sahiptir. Eşin bu hakkı, konutun aile birliği süresince bu işlevi gördüğü durumlarda geçerlidir.
2. Sağ Kalan Eşe Tahsis İçin Aranan Şartlar
Aile konutunun sağ kalan eşe tahsis edilebilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir. Bu şartların bir kısmı şu şekildedir:
- Evliliğin Ölümle Sona Ermesi: Tahsis talebi, eşlerden birinin vefat etmesi sonucunda yapılabilir.
- Mirasçı Olma Sıfatı: Sağ kalan eşin, ölen eşin mirasçısı olması şarttır. Bu durum, yasal mirasçılık veya vasiyetnameye dayalı mirasçılığı kapsar.
- Aile Konutunun Miras Bırakanın Mal Varlığında Yer Alması: Tahsis edilecek konut, vefat eden eşin mülkiyetinde ya da onun kullanımında olmalıdır.
3. Aile Konutunun Değeri ve Ödeme Koşulları
Sağ kalan eş, konutun mülkiyetini ya da kullanım hakkını talep ettiğinde, konutun değeri dikkate alınır. Eğer bu değer, eşin miras payını aşıyorsa, aradaki fark diğer mirasçılara ödenmelidir. Sağ kalan eş bu durumda:
- Konutun mülkiyetini almayı tercih edebilir.
- Sadece kullanım hakkıyla yetinerek ekonomik yükünü hafifletebilir.
4. Hukuki Süreç
Aile konutunun sağ kalan eşe tahsisi için Sulh Hukuk Mahkemesi’nde dava açılması gereklidir. Mahkeme, davayı değerlendirirken:
- Aile konutunun niteliği,
- Konutun mülkiyet durumu,
- Sağ kalan eşin ekonomik ve sosyal durumu gibi unsurları göz önüne alır. Dava sırasında konutun aile konutu olduğunun ispatlanması önem taşır.
5. Tahsis Kararının Sonuçları
Mahkeme, sağ kalan eşin talebini kabul ederse:
- Konutun mülkiyeti veya kullanım hakkı sağ kalan eşe özgülenir.
- Sağ kalan eşin barınma hakkı güvence altına alınır.
- Diğer mirasçıların hakları da ödeme yoluyla dengelenir.
